Ölmeye Yatmak

Ölmeye Yatmak (Dar Zamanlar I)

Adalet Ağaoğlu'nun gözünden 1938'den 1960'lı yıllara uzanan bir tarihi geçit Ölmeye Yatmak. Atatürk'ün henüz kurduğu, yeni ve yenlikçi Türkiye'nin içerisinde kendisini nereye konumlandıracağını bilemeyen köylüler, vatanına milletine yararlı bir evlat olmayı görev edinen kadınların kendilerinin farkına varması ve kendilerini bu göreve kabullendirme çabaları, kendisini Atatürk ilke ve inkilaplarını gerçekleştirme yoluna vermiş aydınlık gençler; Aysel, Ali, Aydın, Dündar öğretmen..

Ağaoğlu Ölmeye Yatmak eseri ile Cumhuriyetin kuruluşuna şahitlik eden gençlerinin yaşadığı dönemsel kaygılara bir portre oluşturmuş. Ataatürk'ün ilke ve inkilaplarını bizzat içselleştiren bir nesilin nasıl da ağır bir yükün altında kaldığını anlatmış. Özellikle Türk kadınının bu süreçte yaşadığı baskı, geleneksel düzen ile batılılaşma arasında kalışı, kendi cinselliğini bu baskı altında keşfetmesi ve özgürleşmesi Ağaoğlu tarafından çok iyi ifade edilmiş. 

Dar zamanlar bir köylü kızı iken Dündar öğretmeninin yardımlarıyla Ankaraya okumaya gönderilen Aysel'in hikayesini anlatan bir üçleme serisi; Ölmeye Yatmak, Bir Düğün Gecesi ve Hayır. Aysel'in bir gün çocukluğu, kızlığı, kadınlığı, öğretmenliği, ve öğrenciliği kimliklerinden bunalıp ölmeye yattığı Ulus'taki o ucuz otel odasında geçmişin sayfalarına dalmasıyla başlayan bir öykü. 

Adalet Ağaoğlu benim yine geç tanıştığım yazarlardan, tam da çok merak ettiğim bir dönemi geniş bir çerçevede anlatmış. Dönemsel olayları farklı düşüncelerdeki kişilerin gözlerinden de anlatarak naif bir tarz yakalamış.