Eşekarısı Fabrikası

 Eşekarısı Fabrikası

Yüzyılın en iyi 100 eseri arasında sayılan ve aynı zamanda İskoç yazar Iain M. Banks'ın kariyerini başlatan ilk romanı Eşekarısı Fabrikasıdır. 

Yazarın daha ilk romanından bu kadar ünlü olmasının sebebi, hikayedeki özgünlük, anlatımda yer yer tiksinti uyandıracak cesaret ve kafalardaki saf çocuk tabusunun yıkımı olmalı. Hikayedeki anlatım her ne kadar çok akıcı olsa da, baş kahraman için sıradanlaştırılmış bazı törenler/ritüeller ve işlenen suçlar sosyal normlara o kadar ağır dokunuyor ki kitabı bir çırpıda bitiremiyorsunuz.  Sindire sindire gitmek ve hikayenin baş kahramanı olan Frank'in psikolojisini ve uzun uzun anlattığı ritüelleri ile geçmiş anılarını yavaşça anlamak da en iyisi zaten. Merakla sürdürmek istediğiniz olay akışlarında da mola niyetine verilmiş bazı aralar mevcut zaten.

Hikaye toplumdan mümkün olduğunca uzaklaştırılmış, bir adada yaşayan, hayatı evi, çocukluğundan beri devam ettirdiği savaş oyunları, evinin tavan arasında sakladığı eski bir saat kadranı üzerine kurduğu eşekarısı ölüm tuzağı,  babası, abisi ve bir tek arkadaşı arasında olan Frank'in şimdiki hayatı ve geçmiş anılarından oluşuyor. Frank'in ağzından anlatılan öyküde, hayata karşı almaya çalıştığı öcün, henüz neye karşı kini olduğunu bilmeden ve kimden intikam aldığına karar veremeden soğukkanlılıkla işlenen cinayetler detaylı bir şekilde anlatılıyor. Frank'in daha çocukken yaşadığı trajik olayın etkileri, belki de içten içe bildiği gerçekler ve buna özgün kafasında yaratılan savaş oyunları bağlantılı. 

Sonuç olarak, çocuk psikolojisi ve cinsiyet rolleri üzerine kurulmuş, sizi altüst edecek, etkileyici  bir roman  Eşekarısı Fabrikası. Modern edebiyat için okunması gereken bir örnek oluşturmuş.